Humanistiek 2009-37
2009
Omschrijving
'Rebel without a cause' anno 2009
In de hedendaagse grootstedelijke jongerencultuur lijkt asociaal en gewelddadig gedrag steeds populairder te worden. Een voorbeeld hiervan is urban artiest Appa die een imago heeft van een rebelse herrieschopper die zich lijkt te distantiëren van de maatschappij door gebruik van doelloos geweld. In het verleden is al eerder zorgelijk gereageerd op entertainers met een rebels imago die zich als vertegenwoordigers van zogenaamde verloren generaties jongeren opwierpen. Deze vertegenwoordigers zijn later echter juist bewonderd en gerespecteerd als eigenzinnige maatschappijcritici. Dat is terecht omdat ook doelloos geweld begrepen kan worden als een vorm van sociale betrokkenheid. Deze stelling wordt in dit artikel verduidelijkt aan de hand van de kritische beschouwing van geweld van Walter Benjamin en de reacties van Slavoj Zizek en Hans Achterhuis hierop.
Meer info
€ 3,90
Alledaags handelen - Filosofie en landschapsarchitectuur
In het kader van de Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam werkt het bureau Rietveld Landscape aan een manifest voor nieuw Amsterdams publiek domein op het water. Erik Rietveld en Ronald Rietveld bespreken mogelijkheden om middels architectonische interventies bij te dragen aan het sociale weefsel van de stad. Een tijdelijk drijvend park op het IJ nodigt mensen uit vele sociaal-culturele groepen uit tot ontdekking en interactie. Dit artikel gaat bovendien in op enkele raakvlakken met Erik Rietvelds onderzoek aan Harvard University, waar hij werkt aan een filosofie van alledaags handelen. Hij maakt daarbij gebruik van het werk van zowel de filosofen Merleau-Ponty en Wittgenstein als van inzichten uit de cognitieve wetenschappen.
Meer info
€ 3,90
Bridginq the Gap
Kun je een verschil maken in een wereld die niet de jouwe is? Dat is de grote vraag op het DocBlog Bridging the Gap (Holland Doc/ HUMAN). Betrokken, hoogopgeleide twintigers wisselen in deze community ervaringen uit over hoe zij een steentje bijdragen aan een betere wereld. Een Nederlandse ontwikkelingswerker in Mexico vraagt zich af hoe kleine maïsboeren zich beter kunnen organiseren. Maar haar grootste dilemma is: kan ik hen vanuit mijn westerse achtergrond wel helpen?
Meer info
€ 3,90
De Volmaakte misdaad - Over de noodzakelijke comeback van de geëngageerde kunstenaar in het tijdperk van de hyperrealiteit
Op dit moment voltrekt zich de Volmaakte misdaad. Het gebeurt hier en nu, onder ieders neus, terwijl maar enkelen zich er daadwerkelijk bewust van zijn. Het is een proces dat al een tijd geleden in gang is gezet, maar gelukkig nog niet is voltooid. Over welke misdaad gaat het? Dat zou de geëngageerde kunstenaar ons duidelijk moeten maken. Binnen de chaos en de complexiteit van de geglobaliseerde wereld richt hij zich echter liever op de kleine verhalen en verzuimt hij zijn taak... Dit is een onderzoek naar het hedendaags engagement binnen de beeldende kunst: een essay dat pleit voor het blootleggen van de Volmaakte misdaad en dat vier voorbeelden presenteert van kunstenaars die daar al aan bijdragen.
Meer info
€ 3,90
Digitaal engagement - Het creëren van intieme ruimtes in de elektronische globalisering
Waar individualisering in de jaren zeventig en tachtig nog emancipatoir klonk, zet die volgens het huidige kabinet en media het gemeenschapsgevoel onder druk. Zeker de jeugd lijkt de directe ander niet meer nodig te hebben en enkel relaties op basis van eigenbelang aan te gaan. De informatie- en communicatietechnologie lijkt deze zelfgerichtheid te faciliteren. Toch lijken jongeren juist met behulp van dezelfde technologie nieuwe betrokken gemeenschappen te vormen. Aan de hand van de sferologie van de Duitse filosoof Peter Sloterdijk zal ik in deze bijdrage betogen dat engagement in de huidige maatschappij dan ook niet verdwenen is, maar gezocht moet worden in de kleine sfeer die mensen samen met anderen inrichten.
Meer info
€ 3,90
Een juweel op dun ijs - Het engagement van Eternal Sunshine of the Spotless Mind bezien vanuit het denken van Soren Kierkegaard
Is engagement in de huidige tijd nog wel mogelijk? De afgelopen tien jaar is een groep jonge Amerikaanse kunstenaars op de voorgrond getreden wier werken in het teken staan van engagement, medemenselijkheid en het zoeken naar zingeving. De film Eternal Sunshine of the Spotless Mind is een van die werken. Het engagement van de film kan het best worden begrepen vanuit het denken van de Deense filosoof S0ren Kierkegaard. Levensvatbaar hedendaags engagement kan zich niet voeden met een tijdloos ideaalbeeld, omdat dit uiteindelijk juist leidt tot werkelijkheidsverwaarlozing. Hedendaags engagement kan slechts vorm krijgen als betrokkenheid bij een voortdurend veranderend bestaan waarbij, vanwege die voortdurende verandering, het individu zijn betrokkenheid steeds opnieuw moet opnemen, in een eindeloze herhaling van zijn geëngageerde keuze.
Meer info
€ 3,90
Energie - Portret van Maartje Mol
'Het leven houdt niet op bij jezelf, bij uitgaan, bij vrienden. Je hebt hier zoveel mogelijkheden, waarom zou je dan niet iets terugdoen voor iemand anders,' zegt Maartje Mol en volgens haarzelf is ze niet de enige. 'Ik zie veel jongeren die geneigd zijn om iets bij te dragen aan hun omgeving.' Dat die omgeving zich kilometers ver kan uitstrekken besefte Maartje toen ze op haar veertiende voor het eerst met haar familie op reis ging buiten Europa, in Indonesië.
Meer info
€ 3,90
Imago - Portret
Jongeren hebben vaak moeite om sociaal betrokken te zijn volgens Vincent. 'Je wordt gedrild op je carrière en als je als student in Amsterdam wilt wonen kost het je veel geld dus moet je naast je studie ook werken. Dan ga je niet overwegen om iets sociaals te doen met de tijd die je niet hebt. Je moet het dus wel echt leuk vinden wat je doet. Daarom wil Vincent prikken bij andere jongeren.' Sociale betrokkenheid is bewegen en anderen aanzetten om te bewegen. Het is ook goed nadenken en geen oogkleppen op hebben, het vraagt van je dat je altijd kritisch blijft en overgaat tot actie'. Vincent Feith is 22 jaar en volgt de HBO opleiding culturele maatschappelijke vorming.
Meer info
€ 3,90
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Nieuw engagement
Redactioneel ■ Karen Vintges en Femke Kaulingfreks
Een juweel op dun ijs. Het engagement van Eternal Sunshine of the Spotless Mind bezien vanuit het denken van S0ren Kierkegaard ■ Allard den Dulk
Portret van Frank Nieuwenhuizen: Ruimte
Digitaal engagement. Het creëren van intieme ruimtes in de elektronische globalisering ■ Elise van Alphen
Portret van Rik Winsemius: Paradox
Tekno: Feest of Verzet? Over het idealisme van een hedendaagse jeugdcultuur ■ Koen Duivenvoorde
Portret van Vincent Feith: Imago
'Rebel without a cause' anno 2009 ■ Femke Kaulingfreks
Portret van Iliass El Hadioui: Wortels
Alledaags handelen: filosofie en landschapsarchitectuur ■ Erik Rietveld & Ronald Rietveld Interview met Rajae el Mouhandiz en Najiba Abdellaoui: The New Muslim Cool
'Bridging the Gap'^ Corinne van Egeraat & Rosemarie Kraanen Portret van Maartje Mol: Energie
De volmaakte misdaad. Over de noodzakelijke comeback van de geëngageerde kunstenaar in het tijdperk van de hyperrealiteit ■ Aishlinn Bruinja
Portret van Niels de Groot: Verzet
Artikel
Maakbaar geluk en transhumanistische overmoed. Een kritische analyse ■ Laura Capitaine
Meer info
Gratis
Maakbaar geluk en trans-humanistische overmoed - Een kritische analyse
Dit artikel heeft als doel het kritisch doorlichten van de transhumanistische opvattingen over de maakbaarheid - in neurotechnologische zin - van het geluk. Het transhumanisme is een wijsgerige ideologie die pleit voor het gebruik van die technologieën die onze menselijke beperkingen overstijgen. Kenmerkend voor de transhumanistische visie omtrent het maakbare geluk is haar radicaliteit. Waar sommige mensen hoopvol staan ten aanzien van de mogelijkheid tot het ontwikkelen van geluksbevorderende neurotechnologische middelen zoals psychofarmaca, gaan transhumanisten een stap verder. Niet alleen biedt de neurotechnologie ons het vooruitzicht van een (nog) gelukkiger bestaan, zij zal volgens transhumanisten uiteindelijk ook aanleiding geven tot volmaakt geluk. We bekijken hier in hoeverre dit geloof in de maakbaarheid van het volmaakte geluk haalbaar is.
Meer info
€ 3,90
Paradox - Portret
'Sociale betrokkenheid is betrokkenheid bij de mensheid in zijn algemeenheid, zegt Rik. 'Je bent continu op zoek naar nieuwe mogelijkheden om het voor iedereen net iets beter te maken.' Deze drive kan Rik goed kwijt in zijn werk. Rik Winsemius is 28 jaar oud en afgestudeerd politicoloog. Momenteel combineert hij een tweede studie, filosofie, met zijn werk als assistent van de PvdA fractie in Amsterdam en zijn deelraadlidmaatschap in het Amsterdamse stadsdeel de Baarsjes.
Meer info
€ 3,90
Recensie
Recensies van:
Gaby Jacobs, Ruud Meij, Hans Tenwolde en Yanaika Zomer, red. (2008). Goed werk. Verkenningen van normatieve professionalisering. Amsterdam: HUP. 320 blz.. ISBN: 97890-6665-898-1.
Wim Claasen, Marjo van Bergen, Lia Goy-aarts en Hielke Bosma (2008). Werken aan zin in werk. Denk- en werkboek voor begeleiding van professionals. Amsterdam: HUP. 160 blz. ISBN: 978-90-6665-897-4.
Meer info
€ 3,90
Redactioneel - Nieuw engagement
De nieuwe generatie is onverschillig en houdt zich verre van intellectuele en culturele inspanningen en maatschappelijke betrokkenheid, zo horen we nog steeds vaak vandaag de dag. Jongeren zijn egoïstisch en individualistisch ingesteld; ze kijken drie uur per dag naar soaps op de commerciële tv en dat is hun verzet tegen het nutteloze idealisme van oudere generaties.
Meer info
Gratis
Ruimte - Portret
'Sociale betrokkenheid is iets doen dat niet per se voor jezelf is of voor je eigen subcultuur, maar wat in verband staat met een algemeen belang. Het hoeft niet altijd leuk te zijn maar je moet er wel zelf in geloven. Ik handel vanuit het idee van mijn wereld, hoe ik hem graag zou willen zien. Vroeger was ik eerder in een bepaald stramien van een grotere groep bezig, bijvoorbeeld van de alternatieve scene in mijn omgeving,' zegt Frank Nieuwenhuizen, 23 jaar en student aan de Universiteit voor Humanistiek
Meer info
€ 3,90
Tekno: Feest of Verzet? - Over het idealisme van een hedendaagse jeugdcultuur
Vandaag de dag worden jeugdculturen vaak gezien als uiterlijke vertoningen en oppervlakkige aangelegenheden. Dit staat in schril contrast met de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen zij bijna per definitie werden uitgelegd als symbolische uitingen van klassenstrijd. Met deze twee tegenstrijdige opvattingen in het achterhoofd wordt in dit artikel gekeken naar een op het eerste gezicht al even tegenstrijdig subcultureel fenomeen: illegale houseparty's - clandestiene dance-feesten die door heel Nederland plaatsvinden. Bij het bekijken van de betekenis van deze scene voor betrokkenen blijkt dat de op het eerste gezicht zeer hedonistische feesten wel degelijk een politieke of idealistische lading kunnen hebben. Deze ambigue betekenis van een jeugdculturele praktijk is tekenend voor een tijd waarin jongeren zich elementen uit verschillende media, stijlen en levensopvattingen toeeigenen, ze op nieuwe manieren combineren en er hun eigen betekenis aan geven.
Meer info
€ 3,90
The New Muslim Cool - Interview met Rajae el Mouhandiz en Najiba Abdellaoui
Muzikante Rajae el Mouhandiz (1979) is half Algerijns en half Marokkaans. Rajae is een Soefi en beleeft de Islam vanuit een pluriform perspectief. 'In het leven kijk ik naar de universele overeenkomsten. Een van die overeenkomsten is de liefde voor kunst, vrije expressie en vooral muziek.' Haar sound is een reflectie van haar spirituele visie en daarmee dus eclectisch.
Meer info
€ 3,90
Verzet - Portret van Niels de Groot
Het eerste wat in Niels op komt bij het horen van de term sociale betrokkenheid, is dat we er te weinig van hebben in Nederland. Niels de Groot is 27 jaar, kunstenaar en afgestudeerd filosoof. 'Je hoort hier veel over actief burgerschap en meedoen, maar dat betekent dan wel meedoen onder de voorwaarden die de overheid wenselijk vindt. De openbare ruimte zit zo vol met geboden en verboden, dat ik het gevoel heb dat ze niet meer openbaar is. Neem bijvoorbeeld het Vondelpark, dat in zones zou moeten worden opgedeeld; een zone om te voetballen, een zone om je hond uit te laten en een zone om muziek te maken.
Meer info
€ 3,90
Wortels - Portret van Iliass El Hadioui
Volgens Iliass heeft het met stedelijkheid te maken dat we niet meer in één gemeenschap leven en dat er door de culturele diversiteit soms minder onderlinge herkenning is. Iliass El Hadioui is 25 jaar en bezig met een promotieonderzoek naar sociale uitsluiting en identificatiepatronen in verband met school, stad en samenleving van Rotterdamse jongeren.
Meer info
€ 3,90
