De subtiliteit van goede zorg - Inleiding

Omschrijving

In dit themadeel zijn drie artikelen bijeengebracht waarin vanuit verschillende invalshoeken de subtiliteit van goede zorg wordt belicht, in respectievelijk het sociaal domein, de geestelijke verzorging en de terminale zorg. 

De eerste bijdrage is geschreven door Marjan Houkes. Na meer dan veertig jaar gewerkt te hebben op tien verschillende ‘plekken der moeite’ in maatschappelijk werk en zorg begint, Marjan Houkes te schrijven. Ze komt hiertoe op een moment dat zij na vele jaren van toewijding niet meer verder kan. Zij heeft sinds 1979 in het sociale domein gewerkt binnen verschillende functies: sociaal cultureel werker, maatschappelijk werker, teamleider, ondersteuner-adviseur, programmaleider. De zorg voor mensen met onverstaanbaar gedrag vormt hierbij de rode draad. Uit haar overbelasting ontstaat een boek waarin zij terugkijkt op dit enerverende werk en hoe zij daarmee is om gegaan, getiteld De wereld is gedraaid (2020). Daarin zijn een aantal verhalen gebundeld die ze heeft geschreven na met haar werk gestopt te zijn. In een telefoongesprek zegt zij zelf: Mijn visie op de zorg is dat deze altijd wederzijds is en zonder norm. Wederzijdse zorg is een natuurlijk gegeven. Je bent zowel ontvanger als gever, zo ook de cliënt.

Zij vertelt altijd vanuit deze visie te hebben gewerkt, ‘van nature’. Op ethisch en theoretisch niveau zag zij haar benadering onderbouwd bij Gosse A. Postma, ethicus en haptotherapeut, in zijn boek Tast als Leven, dat uitgaat van wederzijdse zorg als ethische betrekking. In haar beleving viel Marjan Houkes altijd wat ‘uit de boot’ met deze ‘tast-zintuigelijke’ manier van werken en handelen binnen het sociale domein. In het voorwoord van haar boek vertelt ze daar op heel persoonlijke manier over. Ze geeft daar een inkijk in haar manier van werken, vanuit een relationeel perspectief. Zij probeert te zien wat in ingewikkelde situaties ‘het goede is om te doen’, alle perspectieven van betrokkenen meewegend. Zo probeert zij haar weg te vinden in verhouding tot de instituties en de systemen. Niet schoppend en veroordelend, maar tastend een weg zoekend. Zonder dat Marjan dat zelf zo zegt, resoneert dit sterk met het gedachtegoed van normatieve professionalisering. In dat licht gezien vormt haar boek een waardevolle en deels ook aangrijpende getuigenis. Voor dit themadeel hebben wij in overleg met haar enkele aansprekende verhalen geselecteerd uit haar boek De wereld is gedraaid.