Eten geven is even belangrijk als eten en gegeten worden

Omschrijving

Levende natuur is eten geven, eten en gegeten worden Mensen leiden een bizar leven, vol met tegenslag, succes, hoop, ellende, vernedering, pijn, lust, geweld, verlangen, en rust. Ondertussen zijn we ook kwetsbaar en zeer op elkaar aangewezen. En we moeten eten. En daarom zijn we fundamenteel aangewezen op de natuur. We leven niet alleen van de lucht en andere dode processen, we leven van andere organismen en zij van ons. Dit leven, van ons en van alle anderen is echter niet een voortdurende competitie, zoals traditionele biologen en stadse mensen nog wel eens denken. Het is een geheel van samenwerkingsvormen. We zijn dieren, soms net dieren. Dat we zijn aangewezen op andere levende wezens en dode processen, betekent dat we altijd weer samenwerken met name wanneer we ons voeden. Landbouw en voeding zijn zogezien het draaipunt van onze levens. Ook als we denken ons zonder andere wezens te kunnen voeden. Vaak worden we afgeleid door technologieën, egocentrische omgevingen, competitiedrang en onze hoogmoed, en vergeten we deze fundamenten. We denken dat we het wel alleen af kunnen, dat we elkaar en de natuur niet nodig hebben. Maar dat is een heilloze gedachte, die overigens nu stevig verankerde praktijk is. Sterker nog, we denken en handelen vanuit het idee dat alleen competitie ons verder helpt. Maar dan geeft de recente biologie en filosofie een heel ander beeld: niet competitie, maar samenwerking is de basis van het leven. Landbouw en voeding zijn totaal af hankelijk van de aarde en de levende natuur. En natuurlijk, natuur is onder meer eten en gegeten worden. Eten en gegeten worden: niets lijkt simpeler en saaier. Filosofe Hannah Arendt (1958, p. 7, 209, 236) heeft daarom voor deze stofwisselingsprocessen niet veel woorden over: ze draaien volgens haar steeds weer om hetzelfde. Echter, stofwisselingsprocessen staan niet alleen voor jagen, af braakprocessen, oorlog, tegenwerking, en opgegeten worden maar ook voor opbouwprocessen, samenwerking en waardering, dus voor zowel geluk als ongeluk. Althans, dat geldt voor levende organismen. Deze processen van elkaar helpen bij het eten, voortplanten en zelfs ademhalen zijn de kern van evolutie, dynamiek en vernieuwing, zo zal ik betogen.