Ethisch Leiderschap, een hermeneutische opdracht in het antropoceen

Omschrijving

De basisgedachte van dit essay is dat humanistiek en hermeneutiek noodzakelijk zijn voor het ontwikkelen van ethisch leiderschap in het Antropoceen. Deze gedachte wil ik in vijf stappen doorlopen. Ten eerste zal ik leiderschap definiëren als een universeel sociaalpsychologisch fenomeen. Ten tweede zal ik de ethische component van leiderschap duiden. Vervolgens zal ik ingaan op de rol die humanistiek in het algemeen en hermeneutiek in het bijzonder spelen bij het ontwikkelen van ethisch leiderschap. Ten vierde zal ik bespreken hoe zingeving en leiderschapsspiritualiteit een bijdrage leveren. Ten slotte zal ik in de vijfde stap het ethisch leiderschap in het Antropoceen bespreken. Het essay eindigt dan met het belang van geloofwaardig leiderschap gericht op het menselijk floreren binnen de grenzen van onze planeet.

Wie het woord ‘leiderschap’ uitspreekt, roept allerlei gevoelens op. Leiderschap wordt omarmd en afgestoten, geprezen en vermeden. Vooral in de Engelstalige wereld is ‘leadership’ een geliefd concept. Een zoekopdracht op Amazon.com levert meer dan 60.000 boeken op. Daarnaast zijn er de massa’s opleidingen, wetenschappelijke tijdschriften, YouTube- filmpjes, websites en programma’s over leiderschap, en zijn er vele trainers en coachen die voor een prijsje hun inzichten aanbieden. Maar er is niet alleen overdreven belangstelling; er is ook af keer en ongemak tegenover het woord. Wie wil zichzelf nu als leider positioneren en zich boven andere mensen plaatsen? Leiderschap wordt gezien als elitair, ondemocratisch en als symbool van verdrukking en dominantie. De aarzeling om in bepaalde kritische intellectuele kringen het onderwerp leiderschap aan te snijden is heel begrijpelijk, maar volkomen onterecht.