Geweldloze communicatie in het hoger beroepsonderwijs

Omschrijving

Inleiding

'In het leslokaal mag niet worden gegeten of gedronken', 'Het is verboden een pet te dragen in het leslokaal', 'Telefoons zijn verboden'. Het is slechts een greep uit de enorme hoeveelheid regels in het onderwijs. Er zijn regels over aanwezigheid, samenwerking, lesvoorbereiding en omgangsvormen. Deze regels zijn vastgelegd in studentenstatuten, onderwijs- en examenreglementen (OER), en vaak treft men in een studiehandleiding ook nog een bijlage met regels aan. Het onderwijs streeft naar toegewijd studiegedrag en probeert dit middels regels te bereiken. En wie regels stelt, ontkomt er niet aan gebruik te maken van sancties als studenten de regels overtreden. Er volgt een straf, of de student wordt aangesproken op zijn gedrag. Aan die sancties kleven de nodige bezwaren. Uit divers psychologisch onderzoek is bekend dat straf negatieve bijwerkingen heeft. Zo roept straf dikwijls agressie op en de onrust die straf met zich meebrengt, kan leerprocessen blokkeren (Zimbardo, 2005, 222). Dezelfde negatieve bijwerkingen zijn van toepassing wanneer iemand op zijn gedrag wordt aangesproken. Hoewel een zogenaamde 'aanspreekcultuur' in het algemeen wordt gewaardeerd en zelfs gepropageerd, ben ik er geen voorstander van.