Hermeneutiek van het einde. Levensoriëntatie in tijden van ecologische rampspoed

Omschrijving

In de buurt van mijn huis wordt al maandenlang in de grond gegraven. Grote machines, die ongetwijfeld op dieselolie draaien, zijn onafgebroken aan het werk. Het betreft het project WarmtelinQ, bedoeld om bij te dragen aan de toekomstbestendigheid van de provincie Zuid-Holland door huishoudens en bedrijven op ‘duurzame’ manier van warmte te voorzien. Restwarmte die vrijkomt in de Rotterdamse havengebieden Botlek en Pernis, wordt, zo is het plan, via een ondergronds buizensysteem verplaatst naar regio Den Haag, en mogelijk zelfs Leiden, om daar huizen en kantoren, maar bijvoorbeeld ook kassen in het Westland, op de gewenste temperatuur te houden. De buizen zijn fors, ze hebben een (buiten)diameter van 70 centimeter. De binnenkant lijkt van staal te zijn, de mantel daaromheen van isolerende kunststof. Het deel van het tracé dat bij mij in de buurt wordt aangelegd, wordt bovengronds gelast, om die vervolgens in de gegraven sleuf te laten zakken. Voor andere delen wordt ondergronds geboord en worden de enorme buizen door het boorgat getrokken. Wie de filmpjes bekijkt op de website, raakt onder de indruk van het technisch vernuft en van het maatschappelijke belang van de onderneming. De inspanning rond WarmtelinQ staat niet op zich, maar vormt één van de vele projecten die moeten bijdragen aan wat genoemd wordt ‘de energietransitie’ in Nederland. Er wordt heel wat energie, ook uit fossiele bronnen, gestoken om die overgang te realiseren…

Over de tekenen der tijden – drie boeken
Als geïnteresseerde burger kan ik het niet laten om dit en dergelijke projecten te plaatsen in een groter plaatje van de tijd waarin we leven. Als dat gegraaf voor het ondergrondse buizennet en alles wat daarvoor komt kijken aan technische, bestuurlijke en communicatieve activiteit, deel uitmaakt van een groter verhaal, hoe moet ik dat dan verstaan? Hoe ‘lees’ ik het geheel van deze werkzaamheden, en hoe kan ik ze plaatsen in een voor mij samenhangend verstaanskader. Als deze onderneming symbool staat voor de tijd waarin we leven, welke boodschap schuilt daar dan in? Daar ben ik naar op zoek. In de achterliggende weken las ik drie somber stemmende, maar tegelijk op een bepaalde manier troostrijke boeken die mij helpen om de tekenen der tijden een beetje te duiden en daarmee ook dergelijke grote infrastructurele projecten van mijn eigen kanttekeningen te voorzien.