Het debat over humanisme en islam binnen de westerse context

Omschrijving

De verhouding tussen humanisme en islam staat in het maatschappelijk debat weer volop in de belangstelling. De negatief-kritische stem is daarin dominant. De meeste opiniemakers en politici beschouwen de islam als een anti-humanistische religie. De islam zou namelijk lijnrecht staan tegenover humanistische waarden als rechtvaardigheid, democratie, gender en lhbti gelijkheid, autonomie en vrijheid van meningsuiting (Ljamai, A., 2015a). De groei van het populisme in diverse westerse landen en de recente terroristische aanslagen in Europa hebben de verhoudingen tussen moslims en niet-moslims in het westen verslechterd. In de ogen van veel westerse burgers is de islam een gewelddadige religie die de vrijheid van moslims en anderen ontneemt (Ljamai, A., 2015a). Maar klopt dat beeld wel? Is de islam anti-humanistisch en gewelddadig, en is er per definitie geen dialoog mogelijk tussen islam en humanisme? Om deze vraag te beantwoorden zal in dit artikel eerst ingaan op het negatieve islambeeld dat heerst in het westen. Vervolgens laat ik zien met het werk van drie moslimfilosofen in de renaissance dat er zich wel degelijke humanistische aspecten in het islamitisch denken bevinden, ondanks de duidelijke verschillen tussen humanisme en islam. Om ten slotte de hoofdvraag te beantwoorden of, en hoe, een dialoog tussen