Humanisering als proces

Omschrijving

In de inleiding van zijn artikel ‘Humanisering als uitdaging’ stelt Douwe van Houten terecht dat ‘er weinig of geen systematische beschouwingen over humanisering voorhanden zijn’.1 Onderstaande bijdrage aan het opvullen van deze lacune, wil al in de titel een verwantschap met de ideeën van Van Houten tot uitdrukking brengen en de daad bij het woord voegen door een systematische opzet te presenteren voor een algemene theorie van de humanisering. Daarbij gaat het nadrukkelijk om een opzet die op tal van punten nadere uitwerking en fundering behoeft.
Hoewel dit artikel het proceskarakter van humanisering benadrukt, is het de bedoeling dat andere theorieën van humanisering, die deze in eerste instantie als activiteit benaderen (zoals de aanzet van van Houten), integraal onderdeel ervan uit kunnen maken. Een theorie van ‘humanisering als proces’ heeft de aanspraak om andere theorieën over humanisering te kunnen omsluiten. Theorievorming speelt altijd met twee dynamieken: die van sluiting en die van opening. Een theorie wil sluitend zijn en logisch consistent, maar tegelijkertijd opening en ruimte bieden zodat aanvullingen, correcties, connecties en verbredingen mogelijk blijven. Theorievorming is daarom, zoals zal blijken, zelf in zekere zin een proces van humanisering.