Levensbeschouwelijke zorg en zelfredzaamheid

Omschrijving

Hulpverleners, psychologen, morele begeleiders krijgen bij moeilijke gesprekken en bij het begeleiden van beslissingen bij hun cliënten, regelmatig de vraag ‘wat zou U doen, in mijn plaats?’. De bovenstaande vraag geldt als het schoolvoorbeeld van de vraag die hulpverleners en begeleiders niet mogen beantwoorden. Zij worden opgeleid om de vraag te omzeilen en hun cliënten duidelijk te maken dat zij zelf moeten beslissen. Het ethos in de westerse hulpverlening, het respecteren van de autonomie van personen, plaatst een
niet-directieve begeleiding voorop. In praktijk blijkt de grens tussen een directieve en niet-directieve begeleiding voor hulpverleners en begeleiders niet altijd helder. Maar ook in de literatuur zijn de meningen verdeeld over wat een niet-directieve of directieve hulpverlening is, en of niet-directiviteit überhaupt mogelijk is, of zelfs wel wenselijk is? In deze bijdrage onderzoek ik of humanistisch morele begeleidingsgesprekken niet-directief kunnen of moeten verlopen? Ik tracht een antwoord te bieden op drie niveaus: de betekenis van het respecteren van de autonomie van personen aan de hand van de ontstaansgeschiedenis van Principles of Biomedical Ethics (1), van niet-directiviteit in de hulpverlening (2), en tenslotte van de (niet-)directiviteit in de humanistische morele begeleiding (3).