Mensenkrimp

Omschrijving

We bevinden ons als mensheid in een planetaire crisis. Sommigen noemen het een klimaatcrisis, anderen een natuurcrisis, economische crisis, of energiecrisis. Hoe dan ook, we mogen hier – als lezers en schrijvers van het Tijdschrift Waardenwerk onder elkaar – veronderstellen dat de crisis allereerst ons duidelijk maakt dat het zo niet langer door kan gaan. Er moeten zaken en verhoudingen radicaal veranderen, anders stevenen we af op verdere, omvangrijke catastrofes.

In mijn boek Schokeffecten, waar ik dit artikel aan heb onttrokken, beschrijf ik in het eerste deel wat de schok van de realisering van de crisis inhoudt; om wat voor soort gebeurtenis, waarheid, paradigmaverandering of spirituele crisis gaat het? In het tweede deel beschrijf ik de dynamiek, en analyseer ik de effecten van de schok: trauma, morele verwonding, angst en klimaatdepressie. In het derde – en meest uitgebreide – deel onderzoek ik de historische aangrijpingspunten waar het mogelijk fout ging en waar we op zouden kunnen focussen bij veranderplannen. Waren het de laatste decennia vanaf de door Reagan en Thatcher ingezette neoliberalisering? Of was het de welvaartsexplosie vanaf de jaren zestig? Of was het de industriële revolutie en de ongeremde exploitatie van fossiele brandstoffen van de laatste 200 jaar? Of zit het probleem dieper, structureler, bij de opkomst van het kapitalisme, het kolonialisme, of misschien zelfs het ontstaan van stedelijke samenlevingen en de grotere wereldrijken? Of mogelijk nog eerder, bij de agrarische revolutie en de axiale periode? In dit artikel onderzoek ik een historisch nog diepere verklaring, en vraag ik me af of het niet de menselijke soort zelf is die het probleem is. Ik zal deze vraag onderzoeken en bekijken wat deze betekent voor Aardewerk als een dynamisch geheel van kennis- en handelingsvaardigheden.