‘Niets worden’ - Omgaan met existentiële eenzaamheid bij stervenden

Omschrijving

Deze bijdrage onderzoekt wat vrijwilligers tegenkomen in de afstemming op cliënten in de palliatieve zorg. Ik verken eerst hoe existentiële eenzaamheid ervaren kan worden. Dan ga ik via een kort theorieblok naar ervaringen van vrijwilligers. Expliciet beschrijf ik hoe zij existentiële eenzaamheid signaleren en hoe ze daarop reageren. Vervolgens verken ik hoe een relationeel perspectief kan bijdragen aan het denken over kwaliteit van vrijwilligerswerk.

Ons leven is gebouwd op drijfzand. De fundering waar we ons dagelijkse gevoel van rust, geluk of vrede op baseren, kan elk moment weggeslagen worden. Daarna zijn we overgeleverd aan het besef van de eindigheid waarmee we als mens in de wereld staan, inclusief de bijbehorende ervaring van eenzaamheid, angst of woede. Status, macht, geld, belezenheid, mooie relaties of kinderen: niets neemt die existentiële kwetsbaarheid uit ons leven weg. Wij dienen ons daartoe te verhouden en het er mee uit te houden. Geen enkele identificatie biedt voldoende garantie om te ontkomen aan de menselijke kwetsbaarheid van het moeten sterven (Calsius, 2013, 87). Tegelijkertijd bestaat het denken erover uit de voorbereiding op iets wat zich nooit echt voor laat stellen.