Redactioneel zomer 2018

Omschrijving

Een paar weken geleden kwam ik in een krantenartikel de slogan tegen waarmee het zuivelschap in de jaren zestig met succes de melkconsumptie van de Nederlandse jeugd probeerde te vergroten: ‘Melk moet, melk doet je goed’. Die slogan gaf me te denken. Het idee dat melk ‘moet’ is inmiddels ecologisch gezien behoorlijk verdacht. Maar ik vroeg me af of deze prettig allitererende oorwurm ‘gerecycled’ zou kunnen worden als motto voor dit tijdschrift. ‘Waardenwerk moet, waardenwerk doet goed’ klinkt op het eerste gehoor niet slecht. Maar in tweede instantie bleef ik haken op het dwingende karakter van het ‘moeten’. Kenmerkend voor waardenwerk is juist dat het niet ‘moet’. In plaats daarvan vormt het een antwoord op een appel: het appel om goed, ambachtelijk werk uit je handen te laten komen dat deugt, en tegelijkertijd anderen en jezelf deugd doet. Dit impliceert dat het niet de personen in kwestie zijn die ‘moeten deugen’, maar dat het werk dat ze doen deugt.
Het gaat erom dat dat mooi, deugdelijk werk is, vakwerk, dat niet alleen degene die het verricht deugd doet, maar vooral ook degenen voor wie dat werk bestemd is. Daarom zijn waardenwerk en normatieve professionalisering onlosmakelijk met elkaar verbonden. Of werk deugt is primair een professionele vraag. Maar de vraag of werk ook deugd doet, brengt de ervaring en het oordeel van anderen in het spel voor wie dat werk bestemd is of die erdoor geraakt worden. Daarmee komen normatieve vragen op tafel rond professionele kennis en professionele macht, rond maatschappelijke rechtvaardigheid en rond duurzaamheid die alleen op horizontale basis, in leerzame wrijving tussen alle betrokkenen goed beantwoord kunnen worden. Zo gezien is er inderdaad geen ‘moeten’ in het spel bij waardenwerk. Het gaat erom gehoor te geven aan het appel om in en door je werk bij te dragen aan goed leven met en voor anderen en aan de ontwikkeling van rechtvaardige instituties en een duurzame wereldsamenleving. Dat is geen pakkende, lekker allitererende slogan. Maar de inhoud deugt wel, en het oplichten van de horizon van deze zoektocht geeft zin en diepgang aan het leven.