Redactioneel

Omschrijving

Voor het toenemende belang van waardenwerk als concrete activiteit, zijn twee onderling verbonden ontwikkelingen bepalend. Enerzijds het afbrokkelen van vanzelfsprekende bronnen van ethische en morele oriëntatie. Anderzijds de eigentijdse confrontatie met steeds complexere ethische en morele vragen op persoonlijk, organisatorisch en maatschappelijk niveau. De traditionele, verticale bronnen van morele oriëntatie bieden geen houvast meer aan postmoderne individuen. Maar de postmoderne morele ruimte, waarin alle absolute morele en politieke claims als gedaanten van macht ontmaskerd zijn, blijkt tegelijkertijd op organisatorisch en maatschappelijk niveau vrij baan te bieden aan de ongebreidelde dynamiek van de vrije markteconomie en het consumptieve kapitalisme. In het licht daarvan hebben de conceptuele en praktische zoektochten waar dit tijdschrift zich op richt vooral betrekking op nieuwe verbindingen tussen de persoonlijke bestaansethiek van individuen en horizontale morele waarden op het niveau van werken, organiseren en samenlevejn''Éen goed voorbeeld daarvan biedt het begrip 'ambachtelijkheid', dat in het eerste nummer aan de orde is gesteld in discussie met de ideeën van Richard Sennett, en ook in dit nummer aan de orde komt in een bijdrage van Mark Coeckelberg. De dialogische waarden die in ambachtelijk werken praktisch gerealiseerd worden, zijn zowel een bron van persoonlijke zingeving als een bron van waardevolle relaties met degenen voor wie en met wie 'goed werk' tot stand wordt gebracht. De horizontale morele praktijken die uit goed werken en goed samenwerken op kunnen rijzen, vormen ook een belangrijke bron van kritisch verzet tegen de vele eigentijdse vormen van wetenschappelijk onderbouwde, commerciële en bureaucratische instrumentalisering. Dat verzet vindt niet plaats vanuit een moralistische veroordeling, maar stoelt in de eerste plaats op de ervaring dat ongebreidelde concurrentie en primair op efficiency gericht besturen tot slecht werk leiden: tot ondermijning van ambachtelijkheid, samenwerking en leerzame wrijving en tot het verarmen van de taal en de verhalen die beschikbaar zijn om zingevende antwoorden te vinden op de vraag naar goed leven, goed werken en goed samenwerken in onze tijd. De morele horizon van waardenwerk wordt uiteindelijk gevormd door duurzaam en rechtvaardig samenleven, Maar die horizon wordt verduisterd wanneer deze waarden moraliserend worden ingezet om 'van bovenaf' of 'van buitenaf' te kritiseren en af te keuren. Waardenwerk betreft juist het brede scala aan inspanningen die ertoe bijdragen om die horizon in concrete situaties te doen oplichten, vanuit verrijkende verbindingen tussen persoonlijke zingeving, goed werken en goed organiseren.