Samen niet weten en toch samen op weg gaan. Hoe relationeel werken de praktijk van het mbo kan versterken.

Omschrijving

In dit artikel duiken we in de complexiteit van het mbo onderwijs. We beginnen onze zoektocht bij opvattingen over het waartoe van onderwijs. Wat zien onderwijswerkers (professionals) en studenten hierin als waardevol en waardeloos, helpend of belemmerend en hoe verhoudt zich dat tot de complexiteit van alle dag? Hoe verhouden visies en dromen zich vervolgens tot de dagelijkse praktijken en welke ruimte en plaats krijgt voorbeeldgedrag hierin? Durven los te laten of juist te bewegen als de exacte uitwerking daarvan nog niet geweten is. (Bastiaansen, 2022).

Inleiding
‘Wat voor mij belangrijk was, was dat het werd gezien toen het niet goed ging met mij thuis. Dat had ook zijn invloed op hoe ik was in de klas. Mijn mentor zag dat en ging het gesprek met me aan. En vervolgens ging hij me ook echt helpen. Ik kan open praten. Ze weten hoe mijn situatie is en ze doet er ook echt iets mee.’ (Aïcha, student Summa)

Gezien en gekend worden. Vanuit een bredere interesse dan alleen studieresultaten. Aïcha zegt hier heel duidelijk wat het belang daarvan voor haar is. Vanuit oprechte interesse willen weten wie de ander is en wat er voor de ander toe doet. Dat is de kern van relationeel werken volgens de presentiebenadering (Baart, 2001). Je verdiept je in de ander en je verkent in samenspraak wie of wat je voor die persoon kan zijn. Af hankelijk van de context benut je uit je eigen ‘rugzak’ met vakkennis, ervaringen en tools wat situationeel helpend is. 

Het practoraat ‘Relationeel werken in een onderwijsorganisatie’ (hierna practoraat relationeel werken genoemd) is in juni 2021 gestart bij het Summa College in Eindhoven om onderzoek te doen naar relationeel werken in het onderwijs. Het is een generiek practoraat dat zich richt op de gehele organisatie. Het Summa College bestaat uit 26 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs en drie externe nauw verbonden scholen. De scholen hebben een aanbod van meer dan 250 opleidingen in Eindhoven en de Brainportregio. Er werken ruim 2000 medewerkers en er studeren bijna 18.000 studenten. Scholen en opleidingen die stuk voor stuk sterk zijn in hun eigen vakgebied.