Samen op weg naar een wijkende horizon. Lectoraat als buitenboordmotor voor professionaliseringsproces

Omschrijving

Vanuit het lectoraat Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening (Hogeschool Utrecht) wordt al ruim 10 jaar samengewerkt met Sherpa, een zorginstelling in de regio Gooi & Vechtstreek, Eemland en Utrecht-West die mensen met een beperking ondersteunt op het gebied van wonen, werken, leren en vrije tijd. In alle samenwerkingsprojecten draait het om ethische reflectie, vanuit de overtuiging dat dit kan bijdragen aan goed werk: werk dat goed is voor degenen die het doen en voor degenen met en voor wie het gedaan wordt. In dit artikel staan wij, als onderzoekers van het lectoraat, stil bij wat deze samenwerking tot nu toe heeft opgeleverd. Dilemma’s op de werkvloer In 2008 benaderde Elsbeth Bank – destijds werkzaam binnen Sherpa als manager van drie ambulante teams waarvan de medewerkers zelfstandig wonende LVB cliënten (licht verstandelijk beperkt) begeleiden – Lia van Doorn, toen net aangesteld als lector Innovatieve Maatschappelijke Dienstverlening (IMD) aan Hogeschool Utrecht (HU). Van Doorn had in haar lectorale rede aangekondigd dat zij met haar kenniskring onderzoek wilde gaan doen rondom de morele dilemma’s waar professionals die werkzaam zijn in het sociale domein dagelijks mee te maken krijgen. Bank merkte dat haar medewerkers worstelden met dit soort dilemma’s en zocht naar manieren om hen daarbij te ondersteunen. Ze vond het heel belangrijk dat zij elkaar als professionals onderling beter leerden verstaan en vinden: ‘In de ambulante zorg werk je als eenpitter. De keuzes die je in het moment en soms op het scherpst van de snede maakt, zijn dan ook vaak intuïtieve keuzes. 
Het steeds meer onderzoeken en bespreken van waarom je doet wat je doet, maakt dat professionals hun eigen handelingen kunnen verantwoorden en besluiten steeds bewuster kunnen nemen en mogelijk bijstellen; en dat je als beroepsgroep ook werkt aan een gezamenlijk kader in de steeds veranderende cliëntgroep en context.’ Zo kwam het, dat Ellen Grootoonk – destijds docent bij de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening en onderzoeker bij het lectoraat IMD – in 2008 en 2009 meermalen naar Sherpa ging. Daar werkte zij, samen met professionals van het organisatieonderdeel ambulante begeleiding volwassenen, aan de ontwikkeling van een instrument dat binnen de organisatie gebruikt zou kunnen worden. Eerst voerde ze socratische gesprekken met individuele begeleiders en met teams over hun dilemma’s.