Waardenwerk en de ‘onmenselijke’ strijdigheid

Omschrijving

ik geprobeerd om de opvattingen van Jean-Francois Lyotard over ‘strijdigheid’ vruchtbaar te maken voor het denken over waardenwerk en het in praktijk brengen daarvan. In dit artikel betoog ik dat strijdigheid het beste beschouwd kan worden als een fundamentele, onontkoombare conditie. Daarom moeten we niet proberen om die ‘eronder te krijgen’ of zoveel mogelijk te vermijden. In plaats daarvan moeten we strijdigheid als fundamentele conditie onderzoeken en beter proberen te begrijpen. In dit artikel probeer ik een nieuwe stap te zetten op die route, door mij te richten op de ervaring van strijdigheid en die vanuit fenomenologische perspectief te verhelderen, met name vanuit het eerste persoonsperspectief in de fenomenologie. Vanuit dat perspectief is de ervaring van strijdigheid niet alleen een ondergaan van onrecht in taal en wereld, maar ook van potentieel ondermijnende desoriëntatie in tijd en wereld – beide aspecten kunnen worden ontkend of verdrongen, omdat ze 'onmenselijk', het menselijke bestaan niet waardig, worden geacht, maar ze kunnen ook aanleiding geven tot het maken van nieuwe keuzes, en herzieningen van wat van waarde is in leven en werken.

Angst voor de strijdigheid vanuit de veilige havens van de Logos

De angst voor AI
Ik begin met het uitwerken van de verhouding tussen Logos en strijdigheid, aan de hand van hedendaagse ontwikkelingen op het gebied van AI. Veel mensen zijn huiverig voor de mogelijke toepassingen van kunstmatige intelligentie, en waarschijnlijk is dat terecht. Deze vrees hebben we echter niet voor de werkingen van onze ‘natuurlijke’ intelligentie zoals die ons al gedurende vele millennia heeft begeleid en geleidt naar de complexe bestaansvormen waar we nu in leven. Deze intelligentie werkt voor een belangrijk en doorslaggevend deel via de taal, waarmee ervaringen en reflecties op die ervaringen kunnen worden gedeeld, gecategoriseerd en afgestemd op bepaalde gemeenschappelijke doelen en belangen.